Oznaczenia olejów silnikowych
Główne zadania oleju silnikowego:
- redukcja tarcia w jednostce napędowej (przedłużenie żywotności tłoków, pierścieni, łożysk i cylindrów)
- schładzanie elementów silnika
- uszczelnianie miejsca między tłokiem, pierścieniami a tuleją cylindrową ( wytwarzanie wysokiego ciśnienia w cylindrze)
- usuwanie szkodliwych zanieczyszczeń, powstających w procesie jego eksploatacji
- ochrona przed korozją
- zmniejszenie ilości drgań podczas pracy
Istnieje parę, różnych klasyfikacji olejów. Najważniejsze z nich to:
1. Klasyfikacja jakości oleju API, czyli Amerykańskiego Instytutu Naftowego. Oleje silnikowe dzielą się na oznaczone symbolem S (z przeznaczeniem do silników benzynowych) oraz oznaczone symbolem C (do stosowania w silnikach diesla). Oznaczenia klasyfikacyjne łączy się z klasyfikacją wg SAE. Najlepszym olejem dla silnika benzynowego będzie ten, z symbolem SM, a dla silnika diesel, z symbolem CJ.
2. Kolejną klasyfikacją jest określenie lepkości oleju – są to oznaczenia według Society of Automotive Engineers (SAE - Stowarzyszenie Inżynierów Motoryzacji). Stowarzyszenie rozróżnia 11 klas jakości dla silników benzynowych (silniki z zapłonem samoczynnym mają 9 klas), są to: A,B,C,D,E,F,G,H,J,L,M - gdzie najwyższa jakość odpowiada najwyższej literze [M], analogicznie zaś najgorszym olejem będzie ten, z oznaczeniem [A].
3. W europejskim systemie klasyfikacji jakości ACEA Association Constructeurs Européens d'Automobiles (Europejskie Stowarzyszenie Producentów Silników) ujęto wyłącznie nowoczesne oleje wysokiej jakości, gdzie jakość olejów oznacza się symbolami od A1 (benzyna) i B1 (diesel), do A5 i B5 (klasa najwyższa to oleje z najwyższą cyfrą).
Oleje silnikowe dzielą się na trzy rodzaje: mineralne, półsyntetyczne i syntetyczne. Z czego każdy z nich ma inne właściwości.
Oleje bazowe można otrzymać za pomocą przeróbki ropy naftowej na dwa sposoby: w procesie destylacji, gdzie w wyniku uzyskujemy oleje mineralne, bądź na drodze skomplikowanej syntezy chemicznej, dzięki której powstają oleje syntetyczne.
Przez zmieszanie oleju mineralnego i syntetycznego powstają oleje półsyntetyczne.
W bardzo prosty sposób można podzielić powyższe oleje i krótko je opisać.
Oleje mineralne, dzięki swojej klasie lepkości tworzą najgrubszy film smarny, pośrednie są oleje półsyntetyczne, gdzie film jest nieco cieńszy, ale nadal świetnie zabezpiecza i uszczelnia silnik. Zaś oleje syntetyczne zawierają najwięcej dodatków i tworzą najcieńszą warstwę ochronną smarowanych elementów wewnątrz silnika.
Podsumowując olej syntetyczny można zastąpić półsyntetycznym lub mineralnym, a półsyntetyczny – mineralnym (tak, aby nie doprowadzić do rozszczelnienia silnika).
Klasyfikacja lepkości SAE:
Czyli jak rozszyfrować tajemnicze 10W40?
Otóż pierwsze cyfry, znajdujące się przed literą „W” (W: Winter = Zima) oznaczają płynność w niskiej temperaturze. Oleje o symbolach odpowiednio 0W, 5W 10W powodują łatwy rozruch jednostki napędowej oraz sprawny dopływ smaru do wszystkich zakamarków silnika, nawet w najniższych temperaturach.
Odwrotnie jest w przypadku cyfr, znajdujących się za literą W - po myślniku. Oznaczają one lepkość w wysokiej temperaturze. I tutaj stosujemy podobną zasadę - im większa jest cyfra, tym wyższa może być temperatura otoczenia, w jakiej dany olej powinien być stosowany.
Oleje o symbolach 40, 50 i 60 zapewniają idealne smarowanie silnika w wyższych temperaturach atmosferycznych (np latem).
Kierując się specyfikacją, możemy łatwo wywnioskować jaki jest dany olej: syntetyczny czy mineralny.
Najlepiej naświetli to tabelka:
Rodzaj oleju | Specyfikacja |
Olej Mineralny | 15W-40, 15W-50 |
Olej półsyntetyczny | 10W-40 |
Olej syntetyczny | 0W-30, 0W-40, 5W-30, 5W-40, 5W-50, 10W-60 |